شاید بتوان گفت از نخستین روزهای بشر همواره با او بوده است! با نگاهی گذرا به تاریخ هنر درتمام نقاط جهان، همواره با احجامی روبرو میشویم که اغلب برای کاربردی ساخته شده اند، مانند ظروف، ابزارهای جنگی، ابزارهای مربوط به کشاورزی و .. . درواقع اسباب بازی های مختلف همگی گویای تاریخ دست سازیه های حجمی بشر هستند که میتوان گفت اولین احجام یا مجسمه های بشری هستند. اما به طور خاص کلمه ی مجسمه یا sculpture اشاره به احجامی بدون کاربرد و بیشتر برای نمایش زیبایی شناسی است. در تاریخ هنر ایران به طور دقیق نمیتوان گفت مجسمه با این تعریف از کجا و از کی شروع شده است. چراکه همواره این آثار کاربردی هم داشته اند! اما به خصوص میتوان به مجسمه های سنگی عصر سنگی اشاره کرد. مهمترین آنها ونوس ها هستند. پیکره های سنگی از یک خدای زنانه که الهه ی باروری است. مانند ونوس تپه سراب.

در دوران بعدی همچنین ما با احجامی روبروهستیم مثل احجام برنزی لرستان که بیشتر کاربردهای زین اسب و طلسم و ابزار جنگی دارند اما همانطور که گفته شد نمیتوا آنها را دقیقا مسجمه دانست. پس از آن در دوران اشکانیان ما پیکره ها و تندیس هایی داریم که میتوان به طور دقیق آنها را مجسمه دانست و همواره تحت تاثیر هنر مجسمه سازی یونانی بوده اند. مانند مجسمه مرد اشکانی و یا آنزان که یک پیکره است و از جنس برنز می باشد.

به طور کلی میتوان گفت هنر مجسمه سازی در ایران مانند دیگر هنرها به صورت مستقل حضور نداشته و پیوسته در کنار معماری و دیگر هنرها به صورت تزئین به کار گرفته شده است. پس از اسلام هم این هنر به طور کامل منع می شود چرا که با معیارهای اسلامی همسو نبوده است.

در دوران پهلوی در دانشگاه تهران برای اولین بار رشته ی مجسمه سازی آموزش داده می شود! ولی پس ازمدتی با شروع انقلاب اسلامی در سال 1357 حدود چند سال وقفه و سپس مجددا حضور پیدا میکند.

در دوران پهلوی میتوئان به مجسمه ساز معروف ابوالحسن صدیقی اشاره کرد که مهمترین اثر او را فردوسی میتوان دانست.

هوشنگ سیحون، ژازه طباطبایی، بهروز حشمت و بهمن محصص از جمله پیش کسوتان مجسمه سازی ایران هستند.

متریال در مجسمه سازی

متریال در این هنر همواره موضوع ویژه ای است. در طول تاریخ هنر مجسمه سازی، شاخصه ای است که برای هر هنرمند مهم و تاثیر گذار بوده.